Of ik de bron ook ken! Haar wellen en haar stromen,
al is zij nachtelijk!
Die eeuwige Bronaar stroomt verholen,
toch weet ik waar haar stroombed ligt verscholen,
al is Zij nachtelijk.
Johannes van het Kruis
Deze website biedt een verzameling teksten, gedichten, beschouwingen, uittreksels, samenvattingen en muziekfragmenten, die een antwoord geven op de vraag: wat is de mystieke bron van religie en wat komt hieruit voort? De citaten worden begeleid met een korte inleiding of commentaar.
Met deze webpagina’s wil ik de betekenis laten zien van de mystieke ervaring voor religie en cultuur.
‘Het mystieke’ is een eigen gebied met een eigen lees- en zienswijze, met eigen psychologie, eigen wijze van onderricht (mystagogie), een eigen wijze van (symbolisch) denken. Daarom komen op deze website vrijwel uitsluitend mystici aan het woord en niet zozeer de wetenschappelijke benaderingen van theologen, filosofen, psychologen of sociologen. Ongetwijfeld heeft vooral in de vorige eeuw de wetenschap vanuit verschillende standpunten bijgedragen tot een beter begrip van de mystieke tradities. Maar wetenschap blijft altijd religie bezien vanaf de buitenkant. Dat is ook haar taak, wil zij objectieve feiten aan het licht brengen.
Met deze website wil ik blijven staan bij het inwendige van de religiositeit, bij datgene wat niet altijd zichtbaar is, wat subjectief, persoonlijk, individueel is, hoewel dit persoonlijke, subjectieve blijkbaar ook gedeeld wordt met anderen, waardoor het toch weer een bepaalde mate van algemeenheid of objectiviteit kent. Zo kent de mystiek zijn eigen vorm van wetenschappelijkheid.
Hoewel die mystieke bron onkenbaar is - ‘zij is nachtelijk’, zoals Johannes van het Kruis in het motto van deze website bezingt, valt er niettemin heel veel over haar te vertellen. Het duister van het niet-weten heeft belangrijke inzichten en prachtige literatuur opgeleverd.
De mystici getuigen niet alleen van de aanwezigheid in hun binnenste van deze mystieke bron, maar ook wat dit betekende voor alles wat uit deze mysterieuze oorsprong voortkomt. Van hieruit wordt een bepaald licht geworpen op de kracht van de verbeelding, op de betekenis van taal en woordkunst, de muziek, de schilderkunst. Zij spreken van een mystieke zienswijze op het lichaam als vorm van energie. Zij bieden een ongewone kijk op genderkwesties en leren een verrassende houding tegen over het relationele, het sociale en de samenleving. Zij doen zinvolle uitspraken over de dood. Deze teksten, artistieke expressies en mystieke overwegingen komen, naar eigen zeggen, niet alleen voort uit de mystieke bron, zij beogen ook de lezer, de toehoorder en toeschouwer terug naar deze oorsprong te leiden. Met behulp van de taal stellen zij de mystiek ervaring ook tegenwoordig.
Elke tekst vertelt iets over het onderwerp van het desbetreffende hoofdstuk en tezamen vertellen de citaten het verhaal van het ontdekken van die mystieke bron waarvan alle religie is afgeleid. De website is een boek – in citaten. Daarbij werk ik tegelijkertijd aan een manuscript waarvan de hier vermelde citaten het skelet zijn. Sommige delen zijn reeds door mij uitgewerkt.
Een manuscript kent om gepubliceerd te worden een einddatum. De auteur beschouwt het als afgerond, ook al weet hij dat er nog veel meer over het onderwerp te zeggen is. Deze website kent geen eindpunt. Ik heb mij voorgenomen de tijd die mij nog gegeven is, eraan te blijven werken, hem te verbeteren en uit te breiden, in ieder geval tot aan mijn dood. Daarna zien we wel verder.
Ik hoop op ‘meelezers’ die gezamenlijk en geleidelijk de grote, humane waarde van de mystiek willen leren kennen. Suggesties voor correcties, aanvullingen, citaten, poëzie, verhalen, boeken, voorbeelden uit de kunst, muziek graag naar
nico@mystieknetwerk.nl
Tot slot. Mijn grote dank aan Alfred Marseille en Anchorette Koolman voor het ontwerp van deze website en hun geduldig onderricht aan mij om deze website te leren 'beheren'.
Nico Tydeman