Les Murray: Poëzie en religie
Les Murray is (1938-2019) is een Australisch dichter. Zijn poëzie is diep geworteld in het sacrale. De titels van zijn gedichten zijn veelzeggend alledaags: 'De brandende vrachtwagen', 'De slabonenpreek', 'De droom voorgoed een korte broek te dragen', 'De tinnen waskom', 'Verpleeghuis', 'De stomme kater gadeslaan'. Er is een prachtige Nederlandse bloemlezing: De planken van de kathedraal, samenstelling en vertaling Maarten Elzinga, Uitgeverij De Harmonie, Amsterdam. Les Murray is diep gelovig katholiek. Poëzie is niet alleen een kunstvorm, zij is te vinden in alle menselijke handelingen. Elk mens leeft met een groot aantal gedichten. Ook stelt hij religie en de dichtkunst aan elkaar gelijk, zoals in het hieronder volgende gedicht blijkt.
Religies zijn gedichten. Ze verenigen
ons daglicht-ik en onze dromende ziel, ze brengen
onze emoties, instinct, adem en aangeboren gebaren
bij elkaar in het enige hele denken: poëzie.
Niets is gezegd voor het uitgedroomd werd in woorden
en niets is waar wat alleen maar in woorden verschijnt.
Een gedicht, vergeleken met een religie in volle ontplooiing,
is misschien als de korte huwelijksnacht van een soldaat —
De volgroeide religie is het grote gedicht in liefdevolle herhaling
en moet zoals elk gedicht onuitputtelijk zijn, en volledig,
met wendingen waar we vragen Waarom heeft de dichter dat nou gedaan?
Een leugen kun je niet bidden, zei Huckleberry Finn; j
je kunt er ook geen dichten. Het is dezelfde spiegel:
als het beweeglijk is en flonkert, noemen we het poëzie,
en religie, als de kern is verankerd.
Zo is God de in elke religie opgevangen poëzie
opgevangen — niet gevangen — als in een spiegel
die hij opriep door in de wereld te zijn
wat poëzie is in het gedicht: een wet tegen afbakeningen.
Religie zal er altijd zijn zolang er poëzie is
of ontbreekt. Beide zijn gegeven, en periodiek,
zoals de vlucht van sommige vogels — kroonduif, rosella —
met gesloten vleugels, even uitwiekend, en dan weer gesloten.
[Het gedicht betreft absolute waarheid. God weet alles - een leugen kun je niet bidden. Het is 'whole speak' in tegenstelling tot 'narrow speak' oftewel spraaktaal. Elk mens heeft twee geesten - wakend en dromend - in één lichaam - ritme, gezondheid, pijn, emoties. Religies verenigen. Zo ook Paulus: poiëmata tou Theou, wij zijn gedichten van God.]